مضامین تصاویر انسانی در سقانفارهای مازندران بررسی تطبیقی نقوش سقانفارهای « شیاده » و « کُردکُلا»

نویسندگان

فتانه محمودی

دکتر محمود طاووسی

چکیده

سقاتالارها نمونه ای از معماری بومی و به مثابه شاخص هویت فرهنگ و تاریخ مازندران هستند. مازندران از معدود سرزمین هایی است که هم در جهان اساطیری شأن و نشان ویژه ای دارد و هم در جهان واقعیت از نام و اعتبار برخوردار است. این بناهای مذهبی یادمانی آیینی و تاریخی بوده اند که در دوره قاجار تصویرگری شده اند. مقاله با تمرکز بر جنبه های هنری و فرهنگی این نقوش در دو سقانفار « شیاده » و « کُردکُلا » و با تطبیق نقوش این دو بنا به نقش آنها در تکوین هویت ملی و قومی ایران پرداخته است. نتایج بدست آمده از بررسی نقوش این مکان های مقدس حکایت از آن دارد که این نقوش از دو منبع مهم دینی و اسطوره ای نشأت می گیرند و این تعدد نقوش، نشان دهنده توجه مردم این خطه به هویت ملی و دینی آنهاست. نقوش بی شمار و طرح های گوناگونی سقاتالارها با توجه به مضامین، به دو دسته مذهبی و غیر مذهبی قابل دسته بندی اند. نظر به کثرت مضامین و تنوع نقوش، تمرکز این مقاله بر نقوش انسانی به کار رفته در دو سقانفار مذکور می باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی مضامین هنر تصویری دوره قاجار در نقوش سقانفارهای مازندران

چکیده با وجود غنای مضامین تصویری سقانفارها و پیوند آن با آیین ها، اعتقادات مردم منطقه و اساطیر و ادبیات ایران، تاکنون هیچ پژوهش فراگیری در باب چگونگی و میزان تأثیر پذیری نقوش سقانفارها از فرهنگ حاکم بر هنردوره قاجار و تعامل آن با نسخ ادبی صورت نپذیرفته است. معدود پژوهش های انجام شده نیز به دلایل مختلف از جمله محدود بودن یافته های تحقیق و فقدان روش تحقیق تعریف شده قابل استناد نیستند. اکثر ای...

15 صفحه اول

بررسی نشانه شناسی نقوش فولکوریک سقانفارهای مازندران

در این تحقیق تحلیل نشانه شناسانه نقوش تصویری و فولکوریک و تزئینی دوره های صفویه، قاجار بر روی بنای آئینی سقا تالارها به انجام رسید. ابتدا به مطالب اصلی در خصوص نشانه شناسی پرداخته شد و سپس نقوش سنتی و بومی سقانفارها پس از دسته بندی، مورد تحلیل نشانه شناسی قرار گرفت. ایدئولوژی و تفکر مردم همواره در طول تحقیق مدنظر بوده است. در این تحقیق سعی شده بین مهمترین اصول علمی و پذیرفته شده نشانه شناسی و ...

15 صفحه اول

نقوش سقانفارهای مازندران از کتب چاپ سنگی دوره قاجار

پایان نامه حاضردر پنج فصل به پیدایش مضامین، مفاهیم و خاستگاه نقوش وتبیین رابطه آنها با کتب چاپ سنگی دوره قاجار می پردازد. برای دستیابی به این منظور ابتدا با انتخاب چند نمونه از سقانفارها نقوش آنها دسته بندی و مضامین آنها طبقه بندی می شوند و برای کشف مفاهیم مستتر در آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند.استفاده از سقانفارها به عنوان مکانی جهت برگزاری مراسم عزاداری در ماه محرم به یاد واقعه عاشورا...

بررسی نقوش اساطیری و نمادهای آیینی در سقانفارهای مازندران مطالعه موردی : باتمرکز بر شهرستان بابل

چکیده: مازندران سرزمینی است که از جمله خاستگاه های اولیه شیعیان علوی می باشد و نیز بناهای ارزشمند ایرانی ـ اسلامی را در خود به یادگار دارد و از این منظر شُهره گشته است. سَقانِفارها گونه ای از معماری بومی و مذهبی منطقه شمالی دریای خزر(مازندران ـ بابل) می باشند که پس از مسجد ، در کنار تکیه از اهمیت و اعتبار فرهنگی تاریخی بر خودار می باشند.این بناهای مذهبی در دوره قاجار تصویرگری شده اند. این کنکاش...

15 صفحه اول

بررسی نمادشناسانه و نشانه شناسانه نقوش سقانفارهای مازندران (پروژه عملی: نشانه های فیگوراتیو در فضا)

سقانفار، بنای کوچک آیینی است که وقف «حضرت ابوالفضل (ع)» می¬باشد و نمونه¬ای از معماری بومی متأثر از فرهنگ منطقه شمال کشور، محسوب می¬شود. این بنا که با نام¬های «سقاتالار» و «ابوالفضلی» نیز شناخته می¬شود، به پیروی از معماری بومی و سنتی مازندران، در دو اشکوبه (طبقه)، فضایی کوچک را در حریم امام¬زاده¬ها، تکیه¬ها و گورستان¬ها به¬خود اختصاص داده است و از جمله یادمان های مذهبی، تاریخی و آیینی ویژه¬ی منط...

ساختار و کارکرد در معماری آیینی مازندران؛ مطالعه ی موردی سقانفارهای فریدونکنار

هدف پژوهش حاضر که داده­های آن بر اساس مطالعات اسنادی، بررسی­های میدانی باستان­شناختی و مصاحبه گردآوری شده، بررسی ساختار و کارکرد سقانفارها در مازندران است. سقانِفار بنایی است چوبی و دوطبقه که بیش­تر در بخش مرکزی مازندران و به نام حضرت ابوالفضل(ع) بنا شده است. در این پژوهش، 6 نمونه سقانفار موجود در فریدونکنار بررسی شده­است که تمامی آن­ها به دوران قاجار و بازه­ی زمانی 1311 تا 1326 ه­.ق. تعلق ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
هنرهای زیبا

ناشر: پردیس هنرهای زیبا_دانشگاه تهران

ISSN

دوره 36

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023